Als we aan diëten denken, dan denken we aan het tellen van calorieën, aan het uitsluiten van alle vette voedingsmiddelen, aan het laten staan van suikergoed en andere ongezonde snacks en aan het regelmatig bezoeken van de sportschool. Recentelijk is echter gebleken dat je sneller afvalt als je je minder met het caloriegehalte van je eten bezighoudt en meer met de samenstelling. Vetten heeft het lichaam namelijk simpelweg nodig en eet je deze niet dan belemmer je bepaalde lichamelijke functies. Als voorbeeld kun je amandelen nemen. Deze calorierijke en supergezonde noten zitten vol met verzadigde vetten, maar uit onderzoek is gebleken dat mensen die proberen af te vallen meer succes hebben als ze dagelijks een portie amandelen eten. Hetzelfde geldt voor het eten van vette vis. Hier lees je alles wat je moet weten over vet en hoe je dit op een gezonde manier kunt toevoegen aan je dieet.
Inhoud
Wat is vet?
Vet geeft je lichaam energie. Het is een bouwstof voor je lichaam en je gebruikt het om te kunnen functioneren. Naast een energieleverancier is vet ook een bouwstof. Het bevat namelijk vitamine A, vitamine D, vitamine E en vetzuren en al je lichaamscellen bestaan gedeeltelijk uit vet. Het vet dat je te veel eet en dat je niet nodig hebt voor energie wordt omgezet in lichaamsvet. In je ontlasting zal je dus nauwelijks vet vinden. Er zijn drie verschillende soorten vet, die elk een compleet andere uitwerking hebben op je gezondheid.
- Verzadigd vet: verzadigde vetten zijn vaak dierlijke vetten en hebben een vaste vorm. Roomboter is hier een voorbeeld van. Verzadigde vetten zijn ongezond omdat ze het cholesterol in je bloed verhogen. Hierdoor zal de kans dat je hart- en vaatziekten oploopt groter zijn als je veel verzadigd vet eet.
- Onverzadigd vet: onverzadigd vet is plantaardig vet en dit is meestal vloeibaar. Olijfolie is hier een goed voorbeeld van. Onverzadigde vetten halen je cholesterol juist naar beneden waardoor deze je helpen de balans van je bloed te herstellen. Deze vetten kun je alleen binnenkrijgen via je voeding en worden niet door je lichaam zelf aangemaakt.
- Transvetten: transvetten zijn het meest ongezond en deze zijn industrieel gecreëerd uit plantaardige vetten. Ze zorgen nog meer voor een verhoogd cholesterol in je bloed als verzadigde vetten doen. De kans op hart- en vaatziekten wordt aanzienlijk verhoogd als je hier te veel van binnenkrijgt.
Vet als onderdeel van een gezond dieet
De Gezondheidsraad adviseert in haar 15 richtlijnen voor een gezonde voeding dat je de verzadigde vetten die je eet zoveel mogelijk vervangt door onverzadigde vetten. Dit doe je bijvoorbeeld door je roomboter te vervangen door zachte margarine en door te bakken in olie of vloeibaar bak- en braadvet. Slechte snacks vervang je door een portie noten en vet vlees vervang je door één keer per week vette vis te eten. Uiteraard is het nog steeds niet de bedoeling dat je te veel vet eet, want vet bevat nog steeds meer calorieën dan koolhydraten en eiwitten. Een portie noten is bijvoorbeeld niet meer dan 25 gram. Het is dus niet gezond als je een hele zak gemengde noten eet en hier zal je ongetwijfeld ook van aankomen. Het vet dat je namelijk niet gebruikt voor energie wordt omgezet in lichaamsvet en dit is ongeacht het soort vet dat je eet. De Gezondheidsraad adviseert daarom dat je in totaal dagelijks niet meer dan 12 energieprocent onverzadigd vet eet en dat je niet meer dan 10 energieprocent verzadigd vet binnenkrijgt.
De gezondheidsvoordelen van onverzadigd vet
Eet je onverzadigd vet echter met mate, dan kun je hier veel gezondheidsvoordeel uit halen. Je lichaam gebruikt deze vetten namelijk als bron van energie en het omzetten van ongebruikt vet naar lichamelijke vetten heeft ook voordelen. Deze beschermen je organen, beschermen je tegen de kou en zijn een energievoorraad voor als je een keer te weinig vet eet. Daarnaast beschermen vetzuren zoals omega-3 je lichaam tegen ongewenste indringers en worden ze gebruikt voor een optimale werking van je ogen, je spieren en je hersenen. Dit heeft als gevolg dat je de volgende gezondheidsvoordelen kunt verwachten.
- Verlaging van cholesterol: in tegenstelling tot verzadigde- en transvetten verlagen onverzadigde vetten het slechte cholesterol in je bloed en stimuleren ze de aanmaak van het goede cholesterol.
- Gezonde hart en bloedvaten: dit heeft weer direct tot gevolg dat je hart en bloedvaten gezonder, opener en schoner zijn waardoor de kans op hart- en vaatziekten aanzienlijk vermindert en al je organen gezond blijven.
- Vet en kanker: er is geen directe connectie tussen het verminderen van de slechte vetten in je dieet en de kans op kanker. Wel kan kanker een direct gevolg zijn van overgewicht. Des te meer reden dus om de hoeveelheid vet in je eten goed in de gaten te houden zodat je gewicht op peil blijft.