Inhoud
Wat is de ziekte van Weil?
De ziekte van Weil, ook wel ‘leptospirose’ genoemd, is een infectieziekte die een acute leverontsteking veroorzaakt. In 1886 werd het ziektebeeld voor het eerst gedocumenteerd door de Duitse internist Adolf Weil. Hij ontdekte dat de leptospirose veelvuldig voorkwam bij mensen die in nauw contact stonden met vee. Hierdoor stond de ziekte van Weil ook wel bekend als ‘melkerskoorts’ die veroorzaakt wordt door het micro-organisme Leptospira interrogans.
Alle zoogdieren kunnen de ziekte van Weil oplopen. Toch zijn niet alle zoogdieren even gevoelig voor de infectie. Knaagdieren zijn hier een voorbeeld van, want dit zijn dieren die vrijwel ongevoelig zijn voor de bacterie. Daarentegen zijn de hond en mens wél gevoelig voor de infectie.
Verschillende typen
Er bestaan diverse soorten van de bacterie Leptospira. Hieronder hebben we een opsomming gemaakt van de verschillende typen en bij welk soort dier de infectie voorkomt:
- Leptospira icterohaemorrhagicae. Dit type veroorzaakt Leptospirose bij 75% van de gevallen bij honden. De bacterie wordt overgedragen door de urine van de bruine rat (Rattus norvegicus);
- Leptospira canicola. Dit soort wordt van hond op hond overgedragen.
- Leptospira grippotyphosa. Dit type wordt overgedragen door de woelmuis, veldmuis en muskusrat;
- Leptospira australis. Dit laatste soort bevindt zich onder de egels, honden, varkens en zwijnen.
Symptomen bij de ziekte van Weil
De ziekte van Weil begint vaak met koude rillingen en koorts. Maar ook spierpijn, hoofdpijn, misselijkheid, braken en daling van de bloeddruk zijn veelvoorkomende symptomen. Deze klachten manifesteren zich 5 tot 10 dagen na de besmetting.
Door de leveraantasting ontstaat er geelzucht, dit proces ontwikkelt zich circa 4 dagen na het verschijnen van de eerst genoemde symptomen. Verder zal bloed bij de urine geen uitzondering zijn vanwege het feit dat de nieren ook zijn aangetast. Tot slot ontstaan er bloedingen uit de mond, neus en ogen. Maar ook huidbloedingen komen voor.
Afhankelijk van de mate van aantasting van diverse organen, kan de ziekte ernstige symptomen ontwikkelen. Kortom, de ziekte van Weil is een ernstige ziekte waarbij de volgende symptomen kunnen voorkomen:
- Apathie;
- Braken;
- Diarree;
- Geelzucht;
- Koorts;
- Neurologische afwijkingen;
- Niet eten;
- Slijmvliesbeschadigingen in de mond, ogen en geslachtsdelen.
Oorzaak ziekte van Weil
De ziekte van Weil wordt veroorzaakt door het micro-organisme Leptospira interrogans. De besmetting treedt op via water dat besmet is met rattenurine. Het komt maar weinig voor dat de besmetting plaats vindt van mens op mens.
Hoe treedt besmetting op?
De micro-organismen, of ook wel ‘leptospiren’, zijn aanwezig in water en modder. Het gaat hier dan om stilstaand en warm water waar bacteriën lang kunnen overleven, net zoals ze prima kunnen overleven in speeksel, sperma en urine.
Via wondjes, maar ook door de intacte huid worden de bacteriën opgenomen. Vervolgens gaan de leptospiren zich vermenigvuldigen in de bloedbaan waar ze toxines produceren. Toxines beschadigen de bloedvaten waardoor bloedingen kunnen ontstaan.
Aansluitend komen de leptospiren via de bloedbaan terecht in organen zoals de nieren en lever waar ernstige schade wordt aangericht. De nieren worden geïnfecteerd waar de bacteriën in grote hoeveelheden met urine de blaas verlaten. De bacteriën bevinden zich nu binnen- én buiten het lichaam. Door de urine kan een volgend zoogdier besmet raken.
Kan ik deze ziekte voorkomen?
Er bestaat geen inenting of medicijn om deze ziekte te voorkomen bij de mens. Voor honden bestaat er echter wel een inenting. De basisvaccinatie vindt plaats op 9 en 12 weken leeftijd.
Om de risicofactoren zo veel mogelijk uit te sluiten, kunnen we je een aantal adviezen meegeven:
- Dek wondjes af voordat je in contact komt met water of aarde in de natuur;
- Draag rubberen handschoenen en laarzen bij contact met grond of water indien er ratten zijn gezien;
- Laat geen afval of voedsel achter bij zwemplassen of in de tuin. Ratten komen hier namelijk op af en dat willen we natuurlijk niet;
- Was je handen met water en zeep na contact met (oppervlakte)water of aarde in de natuur;
- Werk je toevallig met grond, riool of (oppervlakte)water? Dan is het van belang beschermende kleding te dragen gedurende het werk. Bescherm je ogen met een bril en de neus en mond met een kapje. Ook is het belangrijk altijd handschoenen en rubberlaarzen te dragen;
- Heb je ratten gezien in de buurt? Bel dan altijd de gemeente. Zij kunnen je verder helpen;
- Zwem enkel en alleen in veilige zwembaden of zwemplassen. De provincie houdt bij waar je veilig kan zwemmen. Dit staat altijd aangegeven op borden die naast de zwemplaats staan.
Diagnose ziekte van Weil
Het is soms lastig de diagnose van de ziekte van Weil te stellen. Meestal zijn de symptomen weinig specifiek waardoor de huisarts soms op het verkeerde been wordt gezet. Vaak op basis van het klinisch beeld in combinatie met het verhaal van de eigenaar (zwemmen in stilstaand water, contact met knaagdieren) de diagnose gesteld door middel van bloedonderzoek.
Behandeling ziekte van Weil
Indien de ziekte niet op tijd wordt behandeld, kan het tot de dood leiden. Gelukkig bestaat er wel een behandeling voor de ziekte van Weil. Deze bestaat veelal uit het toedienen van medicatie. Voorbeelden hiervan zijn erythromycine, tetracyclines of penicillines en vallen onder de categorie antibiotica. Ook kan de dokter ervoor kiezen medicatie te geven voor het braken en diarree.
Soms is de ziekte al zo ver dat een tijdelijke nierdialyse noodzakelijk is. Om de aantasting van de nieren en lever zo veel mogelijk te beperken wordt er een infuus gegeven om zo de vochtbalans in het lichaam weer te herstellen.