Wat is maagzuur?

Bijna iedereen heeft wel eens wat over het begrip ‘brandend maagzuur‘ gehoord. Er zijn echter weinig mensen die weten dat maagzuur niet altijd hoeft te branden. Althans, naar ons gevoel dan.

Maagzuur is namelijk een heel gewoon zuur dat altijd aanwezig is in onze maag. De maag zorgt er voor dat alles wat wij eten en drinken wordt verwerkt en verteerd. Maar om dit proces te kunnen sturen, zijn wel maagsappen nodig. In de maag wordt ons eten immers vermengd met maagsap dat onder meer een agressief zoutzuur bevat.

[su_pullquote align=”right”]Inhoud van deze pagina:

• Wat is maagzuur?
• Wat is reflux?
• Klachten en symptomen
• Reflux oorzaken
• Reflux behandelen
• Reflux voorkomen!!
• Gaviscon of Rennie?

[/su_pullquote]
Maagsappen: Maagsappen hebben een grote functie bij de spijsvertering. Deze sappen worden aangemaakt door kliertjes in de maagwand wanneer we in contact komen met eten of drinken. De belangrijkste maagsappen zijn: Intrinsic factor, slijm, spijsverteringsenzymen, zoutzuur.

Maagzuur: Ieder maagsap heeft zijn eigen functie. Maar vandaag kijken we uitsluitend naar de werking van maagzuur. Het zoutzuur, of ook wel het maagzuur in onze maag, heeft als functie voedsel toegankelijk te maken voor de spijsverteringsenzymen en dient tegelijkertijd deze enzymen te activeren.

Kortom, maagzuur is bedoeld om eten snel en doeltreffend te verteren. Maar ook remt maagzuur de bacteriële groei die we via ons voedsel naar binnen werken. Op deze manier worden ook darminfecties voorkomen, simpelweg doordat de bacteriën niet tegen het zuur kunnen.

De vloeistoffen van maagzuur zijn erg bijtend en bevinden zich enkel in onze maag, want alleen dit orgaan is bestand hiertegen door haar dikke beschermlaag van slijm en weefsel. Om te voorkomen dat maagzuur ‘per ongeluk’ ergens anders in het lichaam komt, is een klein sluitspiertje aanwezig. Dit is een klepje dat tussen de maag en slokdarm dat het maagzuur veilig afsluit.

Wat is brandend maagzuur (reflux)?

Normaal is de overgang van slokdarm naar maag afgesloten. De sluitspier gaat alleen open wanneer een hap voedsel de slokdarm passeert. Maar soms werkt de afsluiting niet goed genoeg waardoor het maagzuur terugstroomt in onze onbeschermde slokdarm. Dit wordt in de volksmond ook wel ‘brandend maagzuur’ genoemd.

De medische term voor brandend maagzuur is reflux, dat letterlijk ‘terugstroming’ betekent. Het terugstromen van de zure maaginhoud is vervelend en geeft klachten, waaronder het bekende branderige gevoel. Minstens één op de tien Belgen heeft wekelijks wel eens last van brandend maagzuur. Dit maakt brandend maagzuur tot een van de meest voorkomende klachten onder de Belgen. Uiteraard verschillen de klachten per persoon, maar het blijft onaangenaam.

Maagklachten worden echter niet noodzakelijk veroorzaakt door een teveel aan maagzuur. Dit is namelijk een veelvoorkomend misverstand, dit komt echter bijna nooit voor. Ook mensen die spreken over te weinig of geen maagzuur kun je het beste negeren. Want weinig- tot geen maagzuur geeft dezelfde klachten. De echte klachten komen echter in de meeste gevallen voort uit de terugstroming van maagzuur naar de slokdarm.

[cta type=geel align=center sign=raquo]Last van brandend maagzuur (reflux)?
Bestel hier Gaviscon of Rennie om maagzuur te bestrijden.[/cta]

Symptomen en klachten bij brandend maagzuur

Klachten en symptomen bij brandend maagzuur kunnen sterk variëren van persoon per persoon. Wel zijn er een aantal klachten die het meest worden genoemd, zoals het last hebben van zure oprispingen. Hierbij proeven mensen het zuur dat naar boven is gekomen. Toch zijn er veel gevallen bekend waarbij mensen geen zuur proeven.

De symptomen van brandend maagzuur verschijnen vooral ‘s nachts wanneer we rusten in een ligpositie. Maar ook spelen diverse klachten op wanneer mensen voorover buigen. Dit komt door de positie van de maag en slokdarm.
Het komt ook wel eens voor dat mensen klachten krijgen na de maaltijd. Dit heeft te maken met het feit dat de maag na het eten onder spanning staat waardoor de sluitspier zich opent om lucht te laten ontsnappen. Op deze manier komt de zure maaginhoud regelmatig een bezoekje brengen aan onze slokdarm.

De meest voorkomende klachten bij brandend maagzuur zijn:
[su_list icon=”icon: angle-right” icon_color=”#a67621″]

• Branderig gevoel achter het borstbeen. Dit gedeelte zit vlak boven de maag en kan nog wel eens verward worden met hartklachten, omdat de pijn uitstraalt naar de rest van het lichaam;
• Geïrriteerde keel en hoestklachten;
• De neiging tot braken;
• Het Globusgevoel. Een voortdurend gevoel van een brok in de keel;
• Moeite met slikken;
• Opboeren;
• Oprispingen. Hierbij vloeit een stukje maaginhoud terug naar de mondholte;
• Verstopte neus, pijn in de oren, heesheid, hikken;
• Problemen met ademhaling.

[/su_list]

Naar de huisarts of niet?

Een aantal klachten kunnen sterk lijken op dat van brandend maagzuur, maar wanneer er sprake is van de onderstaande klachten, dien je direct contact op te nemen met de huisarts:
[su_list icon=”icon: angle-right” icon_color=”#a62221″]

1. Indien het eten niet wilt zakken in de slokdarm;
2. Indien je regelmatig moet braken;
3. Indien je in een korte periode meer dan vijf kilo afvalt, zonder enige oorzaak;
4. Indien je zwarte en/of dunne ontlasting hebt.

[/su_list]

Diagnose brandend maagzuur.

Het is niet moeilijk voor een arts om brandend maagzuur vast te stellen. Dit doet hij op basis van het klachtenpatroon. Het kan soms voorkomen dat de huisarts je verwijst naar het ziekenhuis voor verder onderzoek wanneer de symptomen niet verminderen door het gebruik van medicatie of wanneer er weer klachten opspelen.

Het ziekenhuis kan het vervolgens verder bestuderen door middel van de volgende onderzoeken: een 24-uurs zuurgraadmeting, een gastroscopie, stationaire slokdarm-manometrie.

Oorzaken van brandend maagzuur

Hoe je het ook went of keert, iedereen heeft wel eens brandend maagzuur. Gedurende de dag stroomt er namelijk wat zure maaginhoud omhoog de slokdarm in. Gelukkig merken de meeste mensen dit niet waardoor zij denken nooit brandend maagzuur te hebben. Anderen voelen het wel, hierbij stroomt het zuur dan ook hoger dan gemiddeld de slokdarm in. Maar hoe komt dit eigenlijk?

Brandend maagzuur kan verschillende oorzaken hebben. De meest bekende oorzaak is die van het sluitspiertje dat niet goed werkt. Deze sluitspier, ook wel slokdarmsfincter genoemd, kan soms door verschillende redenen zijn functie niet waarmaken. Op zulke momenten kruipt het maagzuur weer omhoog, met brandend maagzuur als gevolg.

Maar waarom doet het ene sluitspiertje het beter dan het andere? Dit kan te maken hebben met een aantal risico factoren. Een hiervan is ouderdom. We weten inmiddels dat ouderdom zo’n beetje alles verslapt in ons lichaam, zo ook ons sluitspiertje. Hierdoor kan de sluitspier minder goed sluiten waardoor het zuur omhoogkomt. Maar niet alleen ouderdom verslapt het spiertje; ook (overmatig) alcoholgebruik, roken, chocola en zelfs pepermunt zijn boosdoeners!

Ben je niet oud, rook je niet en lust je geen pepermunt of chocola? Dan heeft het brandend maagzuur bij jou hoogstwaarschijnlijk een andere oorzaak. Ooit gehoord van een verhoogde druk op de maag? Dit ontstaat in gevallen bij zwangerschap, overgewicht of verstopping in de darm. Hierbij is er een grote druk aanwezig in de buik waardoor de maaginhoud eenvoudig naar boven stroomt. Nog een reden om dus altijd op gewicht te blijven!

Toch hoeft een verhoogde druk niet altijd oorzaak nummer 1 te zijn. Een andere oorzaak is een middenrifbreuk (diafragma). Voor de leken onder ons: het middenrif is de spierplaat die de buikholte van onze borstholte scheidt. In dit spierplaatje zit een opening waar de slokdarm doorheen loopt. Het middenrif heeft toevallig dezelfde functie als de sluitspier, namelijk het voorkomen van het terugstromen van maagzuur. Wanneer de opening in het middenrif echter wijder is dan normaal, dan wordt er gesproken van een middenrifbreuk.

Een laatste oorzaak is een vertraagde maagontlediging. Hierbij zit het voedsel langer in de maag dan bij normale mensen. Op deze manier krijgt de dunne darm niet op tijd zijn voedsel binnen waardoor misselijkheid, maagpijn en brandend maagzuur kan ontstaan.

In veel gevallen is het mogelijk om zelf maagzuur te voorkomen. Door onze voeding aan te passen, te stoppen met roken, onze alcoholconsumptie onder controle te houden en onze slaaphouding te verbeteren kunnen veel gevallen van reflux vermeden worden.
We kunnen natuurlijk ook niet uitsluiten dat brandend maagzuur het gevolg is van medicatie die je krijgt voor een andere aandoening. Van een aantal medicijnen is immers al bekend dat ze het risico op brandend maagzuur ook verhogen. Dit kan het geval zijn bij ontstekingsremmers, astmamedicijnen, kalmeermiddelen, antibiotica, medicijnen tegen allergie, enz …

[cta type=geel align=center sign=raquo]Last van brandend maagzuur (reflux)?
Bestel hier Gaviscon of Rennie om maagzuur te bestrijden.[/cta]

Behandeling van brandend maagzuur

Afhankelijk van de ernst van de klachten, zijn er diverse behandelingen voor brandend maagzuur. In de meeste gevallen geeft de huisarts je eerst voedingsadviezen en leefregels mee om de klachten zo veel mogelijk te verminderen. Maar wanneer deze bovenstaande tips niet hebben geholpen, kan de arts voor een andere weg kiezen, namelijk dat van medicijnen of een anti-refluxoperatie.

Medicijnen

Medicijnen worden meestal voorgeschreven voor een korte periode van 4 tot 6 weken. Het kan echter zo zijn dat de klachten niet verminderen of verdwijnen. In dit geval dien je de medicijnen voor een langere periode te gebruiken. Of de arts kan beslissen een hogere dosering van hetzelfde medicijn voor te schrijven.

Ben je niet zeker van de doeltreffendheid van het medicijn? Geef dit dan aan, want er zijn genoeg andere medicijnen. Hieronder zie je een lijstje met de meest gebruikte soorten medicatie bij brandend maagzuur:

• Maagzuurbinders;
• Maagzuurremmers of maagzuurblokkers;
• Medicijnen voor een beschermlaagje;
• Medicijnen voor het bevorderen van de slokdarm- en maagspieren.

Anti-refluxoperatie

Hebben de voedingsadviezen, leefregels en medicijnen nu niets geholpen? Dan bestaat er altijd nog de anti-refluxoperatie. Deze operatie bestaat uit een kijkoperatie waarbij het bovenste maaggedeelte om de onderkant van de slokdarm wordt heen gedraaid. Op deze manier wordt de maag verhinderd om door de middenrifbreuk omhoog te komen.

Endoluminale fundoplicatie: Dit is een vrijwel nieuwe methode om brandend maagzuur te verhelpen. Deze ingreep wordt gedaan via de mondholte door middel van een endoscoop. De endoluminale fundoplicatie zet rond de slokdarmopening de maagwand vast waardoor het zuur wordt verhinderd.

Deze methode hersteld de natuurlijke overgang van slokdarm naar de maag. De endoluminale fundoplicatie is echter nog een nieuwe optie en heeft nog geen langetermijnresultaten.

Reflux voorkomen (belangrijk!)

In veel gevallen kan brandend maagzuur voorkomen worden door jezelf omdat het vaak gepaard gaat met de manier van leven. Onderstaande tips helpen je hopelijk verder om reflux te voorkomen.

Reflex voorkomen: Voeding en leefgewoontes

Overgewicht kan een oorzaak zijn voor veel lichamelijke kwaaltjes, dat is ook het geval bij reflux. Hou je gewicht dus zoveel als mogelijk onder controle want vet en vocht kan tegen de maag drukken en via de veiligheidsklep er voor zorgen dat voedsel en maagzuur in de slokdarm kan komen.

Verstoppingen (obstipaties) kan je ook het best vermijden. Pas hierop je voedingswijze aan en leg de nadruk op vezelrijk voedsel zoals volkorenbrood, peulvruchten, fruit, …

Aangezien we toch bezig zijn met het voorkomen van reflux door onze voeding aan te passen, hou er rekening mee dat een gevarieerde en gezonde maaltijd nooit kwaad kan. Op die manier heeft de maag ook minder stress.
Vermijd maaltijden die zeer gekruid of vettig zijn en pas de hoeveelheid aan. Als je maag vol zit, dan is er geen ruimte meer voor maagzuur terwijl dat wel nodig is om al het voedsel te kunnen verwerken. Dit kan ook resulteren na oprispingen.

Toch een grote maaltijd gegeten? Ga dan niet liggen want dan vergroot de kans dat maagzuur toch in je slokdarm terecht komt. Opteer liever voor een korte wandeling en blijf in beweging om het ‘luie gevoel’ tegen te gaan. Doe geen grote inspanningen zoals gaan hardlopen, maar houdt het rustig.
Kleine maaltijden zullen je spijsvertering minder belasten en genieten dus wel de voorkeur.

Stress en ongezonde gewoontes zoals roken, alcohol eten, ongezond eten zijn allemaal nefast voor ons lichaam en kunnen brandend maagzuur veroorzaken. Hou stress dus zeker onder controle en wie weet wordt het ook stukken eenvoudiger om andere slechte gewoontes aan te pakken!

Tussendoor kleine porties melk drinken kan bij sommige mensen (maar niet bij allemaal) helpen om oprispingen te voorkomen of de klachten te verminderen. Opgelet: werd het prikkelbare darm syndroom geconstateerd? Dan vermijd je liever melk. Andere mensen kunnen gerust kleine porties magere melk tussen maaltijden door een tijdje proberen en kijken welk effect dit heeft. Er zijn immers genoeg alternatieven om mee af te wisselen: geitenmelk, amandelmelk, soja melk, …

Eiwitrijk voedsel is ook een interessant gegeven. Voedingsmiddelen die veel proteïnen bevatten helpen mee om de druk op je maag te verkleinen en om daarmee dus ook reflux te beperken of voorkomen.
Chocolade, pepermunt, nicotine, alcohol, scherpe kruiden, koolzuurhoudende dranken en vruchtensap van citrusfruit dien je zoveel als mogelijk te vermijden als je regelmatig last hebt van brandend maagzuur. Ze zorgen er immers voor dat de sluitspier van de veiligheidsklep verslapt waardoor maagzuur sneller in de slokdarm kan terechtkomen.

Reflux voorkomen: betere (slaap)houding.

Zoals eerder vermeld, is ook de slaaphouding een belangrijk factor om reflux of brandend maagzuur te voorkomen. Wat moet je nu precies doen?

Het hoofdeinde van het bed mag verhoogd worden tot een hoek van ongeveer 30° (dat stemt overeen met ongeveer 15 centimeter). Je kan iets onder de poten van het bed leggen zodat het hoofdeinde hoger uitkomt dan het voeteinde. Gebruik géén extra hoofdkussen om dit te realiseren, want dat zal alleen het risico op reflux verhogen.

Een middagdutje doen? Doe dit liever in zithouding. Zoals reeds beschreven is het een slecht idee om na het eten een lighouding aan te nemen. Zorg er tijdens het slapen ook voor dat je geen spannende kledij draagt rond de maagstreek.

[cta type=geel align=center sign=raquo]Last van brandend maagzuur (reflux)?
Bestel hier Gaviscon of Rennie om maagzuur te bestrijden.[/cta]

Reflux voorkomen: Andere tips

Kledij kan in sommige gevallen ook invloed uitoefenen op de maag en meespelen in de vorming van brandend maagzuur. Vermijd daarom kledij die knellend is ter hoogte van de maag.

Voorover buigen is ook nooit een goed idee: zak liever door de knieën bij het bukken. Ga ook steeds naar het toilet als je voelt dat de aandrang er is. Ophouden is nergens goed voor.

Regelmatig last van reflux? Hou dan steeds kauwgom bij de hand. Door het kauwen zal je ook meer speeksel aanmaken wat kan helpen om de zuren te neutraliseren. Een fruitige kauwgom geniet wel de voorkeur op kauwgom met muntsmaak.

Een glas water drinken zorgt er ook voor dat klachten van maagzuur verlicht kunnen worden en de symptomen sterk verminderd kunnen worden. Drink ook een drietal glazen water nadat je teveel gedronken hebt om maagzuur de dag nadien te vermijden.

Diep ademhalen is een manier om stress te verminderen. Het zorgt er voor dat de spieren rondom de maag versterkt kan worden.

Gaviscon of Rennie bij reflux?

Zowel Rennie als Gaviscon zijn bekend om de klachten van brandend maagzuur te verminderen, maar maakt het ook iets uit welke je neemt? Om dat te kunnen bepalen, moeten we even dieper bekijken wat voor soort geneesmiddel beide soorten zijn. Rennie is een maagzuurremmer en Gaviscon zorgt meer voor de neutralisatie van maagzuur. In essentie is Gaviscon dan ook iets veiliger om te gebruiken, maar niet noodzakelijk de beste optie.

Rennie is een maagzuurremmer, waardoor de productie van maagzuur zal verminderen. Dat is niet het geval bij Gaviscon. Waar de productie van maagzuur vermindert of stopgezet wordt, dan zal dit ook een invloed hebben op de vertering van het ingenomen voedsel.

Op zoek naar een middel tegen reflux? Start dat met de veiligste optie: Gaviscon (hier verkrijgbaar).
Heeft Gaviscon niet het gewerkte effect? Opteer dan voor een ander middel zoals Rennie (hier verkrijgbaar) of raadpleeg je huisarts voor andere alternatieven. Hou er echter wel rekening mee dat reflux voorkomen en bestrijden het best gepaard gaat met een verbetering van uw levensstijl.