Blauwe plekken, ook wel contusies genoemd, ontstaan na een klap of door een val. Hierdoor treden inwendig (vlak onder de huid) bloedingen op, waardoor er een opeenhoping van bloed ontstaat. Dit wordt een hematoom genoemd en zorgt voor de blauwachtige kleur van de huid.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten blauwe plekken. Met een ecchymose wordt een ‘standaard’ blauwe plek bedoeld. Een purpura is een blauwe plek die een grotere omvang heeft en net onder de huid ligt. Er bestaan ook nog petechiën, dit zijn meerdere kleine bloedinkjes naast elkaar, die de vorm en grootte hebben van een speldenkop. Tot slot wordt met een hematoom officieel een bloeduitstorting bedoeld die gepaard gaat met min of meer een zwelling.
Bij een blauwe plek zijn de bloedvaatjes direct onder de huid gescheurd en is het bloed in het weefsel gelekt. Dit bloed moet door het lichaam weer afgebroken worden en vervolgens weer in de bloedbaan opgenomen worden. Dit kost enige tijd en gaat gepaard met verkleuringen van de blauwe plek. Een blauwe plek is in eerste instantie rood blauwachtig, maar verkleurt na een aantal dagen naar een groenige kleur (wanneer het afgebroken hemoglobine uit het bloed omgezet wordt in gele pigmenten) en later naar een gelige kleur. Tenslotte is de blauwe plek na enkele dagen tot weken (met name afhankelijk van de grootte en ernst van de blauwe plek) weer genezen.
Sommige mensen hebben vrij snel blauwe plekken, ook wanneer zij zich maar licht stoten. Dit komt met name voor bij mensen die medicatie gebruiken die de bloedstolling beïnvloedt, of mensen met stollingstoornissen.