Onder normale omstandigheden is ons lichaam prima in staat een gezonde lichaamstemperatuur te creëren en behouden. Onder extreme vormen van hitte kan dit mechanisme echter te kort schieten in het afvoeren van warmte door het lichaam door onder meer transpiratie. Wanneer men zich langere tijd in extreme hitte bevindt, met name wanneer er tevens weinig wind is en een hoge luchtvochtigheid is kan men getroffen worden door een zonnesteek. Een zonnesteek wordt ook wel een warmtestuwing of hitteberoerte genoemd. Voornamelijk oudere en zwaarlijvige mensen lopen een verhoogd risico op een zonnesteek.
De meest typerende verschijnselen van een zonnesteek zijn een lichaamstemperatuur van 40,5˚ Celsius of hoger, een versnelde hartslag, een snelle en oppervlakkige ademhaling en een sterk veranderende bloeddruk. Het bewustzijnsniveau is dikwijls eveneens veranderd, men kan zich in de war voelen of coördinatieproblemen ervaren.
Om je zelf te beschermen tegen een zonnesteek is het van groots belang dat je voldoende mogelijkheid hebt tot het afvoeren van de warmte in je lichaam. Centraal hierbij staat het vermogen tot zweten. Sommige mensen worden geboren met een verlaagde mogelijkheid tot zweten en lopen dus extra risico. Enkele medicijnen staan daarnaast bekend om hun zweetverlagende bijwerkingen. Er bestaan ook deodorants die de afvoer van zweet belemmeren wanneer dit goedje onder de oksels gesmeerd wordt.
Wanneer je vermoedt dat iemand een zonnesteek heeft, haal deze persoon dan direct uit de warmte en schakel medische spoedhulp in. Vul het verloren vocht aan en houdt de vitale lichaamsfuncties in de gaten. Wikkel de persoon eventueel in koude lakens of besproei hem of haar met water tot de hulpdiensten gearriveerd zijn.