Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een psychische aandoening dat ook wel als angststoornis wordt geclassificeerd. PTSS ontstaat vaak na een trauma of schokkende gebeurtenis waarbij cliënten de controle over het dagelijks leven verliezen. De cliënt – en de omgeving voelen zich bij PTSS veelal machteloos. Bij een postraumatische stressstoornis raken cliënten het vertrouwen in zichzelf en anderen kwijt. Lees verder om meer te weten te komen over oorzaken, symptomen en de behandeling van PTSS.
PTSS oorzaken
Er valt nog weinig over de oorzaken van deze aandoening te vertellen. Uit wetenschappelijk onderzoek is echter wel gebleken dat een posttraumatische stressstoornis ontstaat door het meemaken van een schokkende of traumatische gebeurtenis.
Hoewel er een grote groep PTSS’ers bestaat, hoeft lang niet iedereen na een traumatische ervaring de psychische aandoening te krijgen. Uit cijfers is namelijk gebleken dat slechts 8 procent van de mannen en 20 procent van de vrouwen uiteindelijk PTSS ontwikkelt.
Verder heeft onderzoek uitgewezen dat sommige mensen hoe dan ook meer risico lopen op het meemaken van een schokkende gebeurtenis. Daaropvolgend heeft deze groep dan ook meer kans op het ontwikkelen van PTSS. Enkele risicofactoren zijn individuele kwetsbaarheid, levensgebeurtenissen, omgeving, leeftijd, geslacht en de schokkende ervaring op zich.
Symptomen bij PTSS
Bij een posttraumatische stressstoornis zullen zich vaak meerdere symptomen openbaren. PTSS’ers zijn veelal somber en kunnen het dagelijks leven vaak niet meer aan. Er is echter alleen sprake van deze psychische aandoening wanneer iemand langer dan één maand onderstaande klachten toont.
Hieronder hebben we een lijstje opgesteld met de meest voorkomende verschijnselen bij PTSS:
[su_list icon=”icon: angle-right” icon_color=”#21a62b”]
- Concentratie- en geheugenproblemen;
- Depressiviteit;
- Gebruik van (meer) alcohol, drugs of medicijnen;
- Geen controle meer over het dagelijks leven;
- Herbeleving van de traumatische ervaring(en);
- Het reageren met grote afschuw, angst of hulpeloosheid;
- Lichtgeraaktheid of prikkelbaarheid;
- Nachtmerries;
- Schuldgevoel- en schaamtegevoelens;
- Vermijding van dingen die bij het trauma horen;
- Verlies van interesse in de omgeving.
[/su_list]
PTSS: Diagnose
Om een posttraumatische stressstoornis vast te stellen, kun je het beste eerst een bezoekje brengen aan de huisarts. Die vraagt vervolgens naar eventuele oorzaken, de ernst van de klachten, checkt of er geen lichamelijke complicaties zijn en of je misschien last hebt van andere psychische stoornissen. Als de huisarts vermoedens heeft op een eventuele posttraumatische stressstoornis, zal hij je verder doorwijzen naar een psycholoog of andere zorgverlener.
Bij de psycholoog krijg je hoogstwaarschijnlijk een intakegesprek. In dit gesprek komt naar voren waarom je hulp zoekt en of er hier een aanleiding voor is geweest. Heb je bijvoorbeeld een dreigende dood of seksueel geweld ervaren?
Verder krijg je een lange vragenlijst mee die je thuis moet invullen. Aan de hand van deze vragenlijst kan de psycholoog een diagnose stellen en of er mogelijk sprake is van een postraumatische stresstoornis.
PTSS: Behandeling
In geval van een posttraumatische stressstoornis kun je verschillende behandelwijzen toepassen. Enkele methodes zijn cognitieve gedragstherapie, eventuele medicatie, Exposure in vivo en Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR).
Cognitieve gedragstherapie
De zorgverlener bekijkt in dit geval samen met de cliënt naar zijn of haar manier van denken en het gedrag dat die daarbij toont. De bedoeling van deze therapie is dat het denken van de cliënt op een positieve wijze wordt beïnvloed en ook daadwerkelijk verandert zodat de klachten uiteindelijk worden verminderd.
Medicatie
Zijn de klachten inmiddels zo versterkt en heb je naast voortdurende angsten ook een opkomende depressiviteit? Dan kan de huisarts in dit geval de cliënt doorverwijzen naar een psychiater voor medicatie.
Exposure in vivo
Exposure in vivo is het oefenen met een traumatische ervaring. Dit betekent dat de cliënt vooral wordt blootgesteld aan situaties die bij de cliënt spanning oproept. Stap voor stap wordt de situatie erger gemaakt waardoor PTSS’ers ten slotte minder stress ervaren in het gewone leven.
Eye Movement Desensitization and Reprocessing
Bij Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) wordt door middel van vingerbewegingen of tikjes door de koptelefoon herinneringen opgeroepen van het trauma. Op deze manier worden beide hersenhelften afwisselend gestimuleerd waardoor de cliënt zijn trauma beter kan herbergen en de stress minder wordt.