Inhoud
Wat is een vleesboom?
Een vleesboom, ook wel een ‘myoom’ genoemd, is een goedaardig spierweefselgezwel dat meestal in de baarmoeder groeit. Vleesbomen komen alleen voor bij vrouwen die zich in de vruchtbare leeftijd bevinden. Myomen ontstaan door vermeerdering van spier- en bindweefsel, maar kunnen sterk in groei verschillen. Er zijn gevallen bekend waar de vleesboom een grootte had van een voetbal; andere myomen zijn echter zo klein als erwt.
Doordat het baarmoederoppervlak uitrekt bij een vleesboom, kan dit zwaardere menstruaties dan normaal veroorzaken. Gedurende de menstruatie wordt er nieuw gevormd baarmoederslijmvlies afgestoten waardoor er bloedverlies optreedt. Zijn de klachten ernstiger dan normaal? Neem dan contact op met de huisarts – zelfs bij geringe klachten. De huisarts kan je doorverwijzen naar specialistische therapievormen.
Cijfers en feiten
Vleesbomen zijn een veelvoorkomende kwaal onder vrouwen. Er zijn geen exacte cijfers voor België, maar in Noord-Europa heeft ongeveer 10% van de vrouwelijke bevolking een myoom, tot zelfs 30% in Zuid-Europa. Kijken we bij de negroïde bevolking, dan blijken de cijfers nog hoger te liggen. Ongeveer 50 tot 60% van de negroïde vrouwen krijgt te maken met een vleesboom. Verder heeft een groot aantal vrouwen dat boven de dertig is, één of meerdere vleesbomen in de baarmoeder. Kortom, de vorming van myomen in de baarmoeder zijn allerminst uitzonderlijk.
Soorten vleesbomen
Er bestaan verschillende soorten vleesbomen. Meestal variëren de myomen in grootte en groeisnelheid, maar ook kan de plek van dit goedaardige spierweefselgezwel wisselen. Daarom worden er drie types vleesbomen onderscheiden, zoals:
» Het intramuraal myoom. Dit gezwel ontwikkelt zich in de spierwand van de baarmoeder;
» Het subsereus myoom. Deze vorm myomen groeien dicht onder het slijmvlies aan de buitenkant van de baarmoederwand. Het subsereus myoom groeit als het ware naar buiten. Soms kan het echter zo hard groeien dat het enkel met een steeltje aan de baarmoedermond verbonden is en de rest van het gezwel als losse vorm de buikholte is ingegroeid;
» Het submuceus myoom. Deze vleesboomvorm groeit onder het slijmvlies van de binnenkant van de baarmoederwand. Het submuceus myoom staat bekend om zijn gezwelvorming in de baarmoederholte.
Vleesboom: Symptomen
Vleesbomen kunnen uiteenlopende klachten geven. Over het algemeen hebben vrouwen zelfs weinig – tot helemaal geen klachten. Myomen ontwikkelen symptomen die afhangen van de plaats en omvang (soort) van het gezwel.
Plaats van de vleesboom
Zoals eerder vermeld, hoeft een vleesboom niet altijd klachten te geven. Toch kan het enkele klachten geven indien het een ander orgaan in de weg zit. Zo kan een grote myoom buikpijn of rugklachten veroorzaken. Andere vleesbomen drukken echter op de blaas waardoor de vrouw een permanent ‘wc gevoel’ heeft en dus veel moet plassen. Ook kan de vrouw pijn krijgen bij geslachtsgemeenschap wanneer de vleesboom op de endeldarm drukt.
Soort vleesboom
Ook het type vleesboom bepaalt de mate waarin de klachten zullen verschijnen. Intramurale myomen bijvoorbeeld – myomen die in de baarmoederspierwand groeien, staan er om bekend hevig bloedverlies te kunnen veroorzaken. Een submuceuze vleesboom – die groeit aan de binnenkant van het baarmoederslijmvlies, kan tevens bloedverlies teweegbrengen.
Subsereuze myomen daarentegen geven vaak weinig – tot geen klachten onder de vrouwen. Verder kan een subsereus myoom – de vleesboom die naar de buitenkant van de baarmoeder groeit, op zo’n manier groeien dat het enkel met z’n steeltje aan de baarmoeder vastzit. Dit kan leiden tot een myoom dat om zijn eigen as gaat draaien.
Het komt regelmatig voor dat een gesteeld myoom niet vanzelf terugdraait waardoor de bloedvaten worden afgekneld. In dit geval leidt een gesteeld myoom tot hevige buikpijn waarbij operatie nodig is. Andere vleesbomen kunnen echter ook pijnaanvallen veroorzaken door het feit dat ze zo groot zijn waardoor ze de bloedvoorziening belemmeren.
Vleesboom en zwangerschap
Myomen kunnen soms aanleiding zijn tot een miskraam. Indien het niet leidt tot een miskraam, kan een vleesboom zorgen voor een moeilijke zwangerschap. Zo bemoeilijkt het regelmatig de normale geboorte van een baby waardoor het kind vaak wordt geboren met een keizersnede.
Wat is de oorzaak van een vleesboom?
De precieze oorzaak van een vleesboom is tot vandaag de dag nog steeds niet ontdekt. Wetenschappers hebben echter wel kunnen achterhalen dat een te hoge oestrogeenspiegel in het bloed een risicofactor is voor de vorming van myomen. Oestrogeen is een vrouwelijk geslachtshormoon dat zich ontwikkelt in de eierstokken.
De meeste vleesbomen verdwijnen gelukkig nadat de eierstokken weinig oestrogenen aanmaken (meestal na de menopauze). In de meeste gevallen zijn myomen goedaardig, maar soms komt het wel eens voor dat de vleesboom een te snelle groei doormaakt en als kwaadaardig wordt bestempeld.
Diagnose vleesboom
Een vleesboom wordt niet zo 1,2,3 ontdekt. Vaak worden ze ‘per ongeluk’ aangetroffen tijdens een inwendig onderzoek. Myomen voelen dikwijls bobbelig aan en kunnen de oorzaak zijn van een vergrote baarmoeder. De arts zal je in dit geval doorverwijzen om een vaginale echo te laten maken. Een vaginale echo bestaat uit een onderzoek waarbij een staafje met tastknop de baarmoeder wordt ingebracht zodat de arts de eierstokken en baarmoeder kan bekijken.
Naast een vaginale echo, kan de arts je ook doorverwijzen naar curettage. Bij dit type onderzoek wordt de baarmoeder niet bekeken, maar enkel betast. De specialist stelt de diagnose vleesboom indien er onregelmatigheden in de baarmoeder zijn. Bovendien is het mogelijk een stuk van het baarmoederslijmvlies te verwijderen om een (submuceuze) vleesboom te ontdekken.
Verder kan de arts je adviseren een laparoscopie te doen. Bij dit onderzoek wordt er door middel van een buisje gekeken naar de inwendige geslachtsorganen. Ook is het mogelijk dat de arts je onder plaatselijke verdoving een hysteroscoop de baarmoeder inbrengt. Dit is een andere manier om de baarmoeder te bekijken en te bestuderen.
Tot slot kan er worden gekozen voor een vruchtbaarheidsonderzoek. Hier wordt door middel van contrastvloeistof een foto gemaakt om eventuele onregelmatigheden, verdikkingen of verklevingen te ontdekken.
Behandeling vleesboom
Vleesbomen zijn over het algemeen goedaardig, maar wanneer ze klachten gaan veroorzaken is het wenselijk om ze te behandelen. Er bestaan tegenwoordig twee behandelmethodes, namelijk met een operatie of via medicatie.
Operatie
Bij kleine vleesbomen wordt er meestal voor een hysteriescopie gekozen. Gedurende deze operatie wordt er een buisje in de baarmoeder geplaatst waar met kleine instrumenten de vleesboom wordt weg gesneden.
Is er echte sprake van een grote myoom? Dan wordt de myoom in dit geval geopereerd door middel van een uterusextirpatie (hysterectomie). Bij deze operatie wordt echter wel de gehele baarmoeder verwijderd waarna de vrouw geen kinderen meer kan krijgen. Meestal wordt een uterusextirpatie uitgevoerd via de vagina i.p.v. de buikwand. Bij een te grote baarmoeder wordt echter wel via de buikwand geopereerd.
Omdat er dikwijls maar een deel van het myoom wordt weggehaald tijdens een operatie, is vaak een tweede operatie van belang. Indien er sprake is van te veel bloedverlies tijdens de eerste operatie, dan wordt de operatie gestopt waarna er dus nog een tweede operatie in de toekomst volgt.
Medicatie
Naast een operatie bestaan er ook enkele medicijnen (LH RH-agonisten) die de vleesboom moeten laten slinken. Dit gebeurt doordat deze medicijnen een stof bevatten die de aanmaak- en afgifte van oestrogeen blokkeert. Medicatie heeft echter wel een nadeel, want doordat de oestrogeen wordt geblokkeerd, komt de vrouw in een (tijdelijke) menopauze met alle gevolgen van dien.
Bij klachten kan de arts andere medicatie voorschrijven. Het gaat hier om medicijnen die bijvoorbeeld zware bloedingen stoppen of die de groei van de vleesboom beëindigen.